KİŞNİŞ - AŞOTU ( Coriandrum Sativum )
Kişniş ; havuç, kereviz ve
maydanoz da dahil olmak üzere 3.700 tür içeren Apiaceae familyasından bir
yıllık bitkidir. Diğer adı da AŞOTU dur.
Kişniş ; hızlı ve büyüyen,
aromatik bir bitkidir. Kişniş bitkisinin ( Aşotu ) neredeyse her kısmı
kullanılır. Yaprakları, sapları, tohumları ve kökleri için
tüketilir. Bitkinin her bölümü farklı bir lezzet sunmaktadır.
Kişniş Akdeniz'e özgüdür, ancak kullanımı hızla dünyaya yayılmıştır.
Taze yeşil tohumlar,
kurutulduğunda , tatlı ve baharatlı aromalı küçük soluk kahverengi bir tohumda
bulunan hoş bir kokuya sahiptir. Kişniş havuç ailesinin bir üyesi olarak
kabul edilir .
Kişniş Aşotu nun aroması Limon ve adaçayı harmanına benzer. Ağzınıza
attığınızda bir ferahlık hissettirir. Kişniş,
Tayland, Meksika, Fas ve Hint mutfağınında kullanılan önemli bir bitkidir.
Ortaçağ'da kişniş aşk
iksirlerinde kullanılmıştır. Son yıllarda Japonya ve Rusya'da bakır zehirlenmelerine karşı da
kullanılmıştır. Geleneksel olarak mide toniği olarak kullanılır. Ezilmiş
tohumların aromasının teneffüs edilmesinin, eski zamanın baş dönmesine yardımcı
olduğu söyleniyordu.
Geçmişte, kişniş, kan temizlemeye yardımcı olmak ve mide bulantısı, eklem ağrıları ve romatizmayı hafifletmek için migren ve hazımsızlığı tedavi etmek için kullanılmıştır. Araştırmada, kişnişin kurşun, alüminyum ve cıva birikmelerinde temizlemesine yardımcı olduğu görülmüştür.
Uykusuzluğa iyi gelir.
Gerginliğe karşı faydalıdır. İnsülin salgılar ve kan şekerini düşürücü etkisi
vardır.
Demir, magnezyum ve
manganez bakımından zengindir. Kafeik, klorojenik ve fenolik asit bileşenleri
içermektedir. Bu bileşenler kanser, şeker ve kalp rahatsızlıklarında tedavi
edici ve önleyici özelliğe sahiptir.
Anti-kanser etkileri
American Journal of
Clinical Nutrition'da yayınlanan bir
araştırmada, kişniş de dahil olmak üzere bazı baharatların heterosiklik
aminin (HCA) pişirme sırasında etlerde oluşumunu önleyebileceği öne sürülüyor. Ulusal
Kanser Enstitüsü, HCA'ları, et yüksek sıcaklıklarda pişirildiğinde oluşan
kimyasal maddeler olarak tanımlar. HCA içeren gıdaların yüksek bir
tüketimi kanser riskiyle ilişkilidir .
Food Science
Dergisinde yayınlanan bir araştırma , Coriandrum sativum ( C. sativum ) veya kişniş
ekmek etlerini de içeren beş Asya baharatının kullanımına
baktı . Baharatlarla pişirilen etlerde HCA oluşumu önemli ölçüde
düşürmüştür.
EmoticonEmoticon